شبیه سازی جنگ ایران و آمریکا/ نتیجه درگیری چیست؟

رییس سابق اداره تحلیل استراتژیک اسلام سیاسی در سازمان سیا احتمال حمله آمریکا و متحدان عربی به ایران را مورد بررسی قرار داده و به نوعی شبیه سازی جنگ ایران و آمریکا را انجام داده و به این نتیجه رسیده که اگر در حمله عراق به کویت، ۶۰۰ چاه نفت کویت به آتش کشیده شد، حمله به ایران منجر به نابودی بیش از هزاران چاه نفت در منطقه خواهد شد و برای جلوگیری از این فاجعه مذاکره ایران و آمریکا باید صورت گیرد.

رییس سابق اداره تحلیل استراتژیک اسلام سیاسی در سازمان سیا احتمال حمله آمریکا و متحدان عربی به ایران را مورد بررسی قرار داده و به نوعی شبیه سازی جنگ ایران و آمریکا را انجام داده و به این نتیجه رسیده که اگر در حمله عراق به کویت، ۶۰۰ چاه نفت کویت به آتش کشیده شد، حمله به ایران منجر به نابودی بیش از هزاران چاه نفت در منطقه خواهد شد و برای جلوگیری از این فاجعه مذاکره ایران و آمریکا باید صورت گیرد.

جارستان: امیل نخله افسر ارشد سابق در  سازمان سیا و رییس سابق اداره تحلیل استراتژیک اسلام سیاسی در این سازمان در یادداشتی که در نشریه اینترنتی لابلاگ منتشر شده، احتمال حمله آمریکا به ایران را مورد بررسی قرار داده و گفته این حمله فاجعه‌ای انسانی، زیست محیطی و اقتصادی برای کل منطقه خواهد بود از این رو ترامپ برای جلوگیری از چنین فاجعه ای باید دست به معامله قرن با ایران بزند.
او در این یادداشت نوشت: ترامپ تحریم‌های سخت‌تری را علیه ایران اعمال کرده و ایران را در حمله به تاسیسات نفتی عربستان مقصر می‌داند. پیش بینی این که آیا گزینه حمله نظامی در دستور کار رییس جمهور هست یا نه کار سختی است، اما اگر چنین تصمیمی بگیرد، جنگ آمریکا علیه ایران به یک فاجعه برای منطقه تبدیل خواهد شد که بدبختی و ویرانی به همراه دارد.

جنگ ایران و آمریکا یک روزه به پایان نمی‌رسد

برعکس این باور که ترامپ و برخی مشاورانش مترصد حمله به ایرانند، باید گفت جنگ با ایران یک جنگ سریع که در یک روز به پایان می‌رسد، نخواهد بود. ایران کشوری نیست که حملات را بدون پاسخ علیه زیرساخت‌های نفتی همسایگان و حمله به اهداف استراتژیک بگذارد.

او در بخشی به توضیح خطرات جنگ ایران و آمریکا اشاره کرده و گفته: اگرچه ممکن است محمد بن سلمان حاضر باشد تا آخرین سرباز آمریکایی با ایران بجنگد، اما کشورش نمی‌تواند از حملات ایران علیه زیرساخت‌های گازی و نفتی و آبی‌اش جان سالم به در ببرد. عربستان سعودی و متحدانش از جمله آمریکا نمی‌توانند حمله اول را که ظرفیت‌های جبران حمله ایران را نابود کند انجام دهند و در نتیجه نمی‌توانند مانع از حملات بعدی ایران شوند.

دیگر اعضای شورای همکاری‌های خلیج فارس نیز قرار نیست در حمله به ایران با متحد خود عربستان سعودی هم نظر باشند. برخلاف محمد بن سلمان، محمد بن زاید شیخ امارات واقع بینانه‌تر با ماجرا برخورد کرده است. به نظر می‌رسد او علاقه زیادی به حل و فصل دیپلماتیک درگیری عربستان و ایران داشته باشد.

همین رویکرد در قطر، کویت و عمان هم وجود دارد. بحرین، اما در وضعیتی نیست که بتواند با محمد بن سلمان مخالفت کند. اگرچه نخست وزیر اسرائیل حامی حمله عربستان به ایران است، اما اسرائیل هم در حال حاضر در وضعیت وخیم سیاسی است و آینده سیاسی نتانیاهو در هاله‌ای از ابهام است.

درخواست محمد بن سلمان برای حمله متقابل علیه تهران در میان اعراب طرفداران زیادی ندارد. تصمیم ترامپ برای اعزام تعداد اندکی نیروی آمریکایی به عربستان شاید به ولیعهد عربستان آرامش داده باشد، اما لزوما به معنای اعلان جنگ آمریکا علیه ایران نیست.

در زمان جنگ نیرو‌های اندک آمریکایی در منطقه کمکی به امیرنشین‌های عربی نخواهد کرد. برخلاف سال ۱۹۹۱ که نیرو‌های آمریکایی بقای رژیم‌های سعودی و کویتی را پس حمله صدام حسین به کویت تضمین کرده بودند، حمله به ایران منطقه خلیج فارس، شامات و خاورمیانه را شامل خواهد شد. یک سناریو این است که بقای رژیم‌های قبیله‌ای اعراب به یک مساله حاشیه‌ای تبدیل شده و دیگر لزوما بخشی از اهداف حیاتی طرف‌های درگیر جنگ نخواهد بود. شاید تمایل آن‌ها به تغییر نظام در ایران برعکس عمل کند و رژیم‌ها در این کشور‌ها تغییر کنند و تاسیسات نفتی منطقه در آتش خواهد سوخت.

در زمان جنگ ایران و عراق پادشاهی‌های منطقه به این دلیل دوام آوردند که از عراق در برابر ایران حمایت می‌کردند. زمانی که ارتش عراق ۶۰۰ چاه نفت کویت را در حمله به کویت آتش زد، برای چندین هفته فاجعه‌ای اکولوژیک، بهداشت، انسانی و اقتصادی را در پی داشت. ایران میتواند هزاران چاه نفت و تاسیسات را در سراسر منطقه از کویت گرفته تا عمان آتش بزند.

اگر ایران از جنگ سعودی‌ها جان سالم به در ببرد، مردم کشور‌های عرب نشین به این فکر می‌افتند که چرا دولت‌هایشان میلیارد‌ها دلار برای سامانه‌های سلاح خارجی خرج کرده بودند. چندین سوال درباره حاکمان در ذهن مردم این کشور‌ها به وجود خواهد آمد: اینکه آیا این سلاح‌ها ارزشش را داشتند؟ آیا این کشور‌های ثروتمند عربی نباید به جای هزینه این ثروت به فقر مردم خودشان رسیدگی می‌کردند؟

تاثیر جنگ ایران و آمریکا بر کشور‌های منطقه شام

جنگ با ایران بر کشور‌های منطقه شام نیز تاثیر خواهد گذاشت و این شامل اسرائیل و لبنان نیز خواهد شد. موشک‌های حزب الله می‌تواند حیفا و تاسیسات صنعتی این منطقه را به آتش بکشاند. ممکن است اسرائیل بتواند در دو جبهه همزمان بجنگند، اما جمعیت اسرائیل دچار آشوب خواهد شد به ویژه اگر حملات تلفات زیادی داشته باشد. اسرائیل تا امروز از درگیری در همه جنگ‌های منطقه اجتناب کرده، اما احتمالا این بار نمی‌تواند فرار کند.

نتیجه یک نظر سنجی در کشور‌های عربی نشان می‌دهد اکثر جوانان عرب، نگاه مثبتی به روابط اقتصادی با چین دارند. کمتر از نیمی از آن‌ها نگاه مثبتی به اقتصاد آمریکا داشتند.

در یک سناریو، آمریکا در جنگ ایران و پادشاهی‌های عرب، آمریکا طرف اعراب را خواهد گرفت، اما افکار عمومی این کشور‌ها را از دست خواهد داد.

امیل نخیل درباره جنگ ایران و آمریکا گفته اینکه وارد یک جنگ شدن راحت‌تر از مواجه شدن با سوالات و عواقبی است که فردای جنگ به وجود خواهد آمد. ما همین وضعیت را در جنگ عراق تجربه کردیم. آیا کسانی که آمریکا را مجبور به ورود به جنگ با ایران می‌کنند از اتفاقات گذشته درس نمی‌گیرند؟ اگر ترامپ همچنان معتقد است که راه انداختن یک جنگ دیگر در خاورمیانه کار غلطی است، پس بهتر است مسیر رسیدن به یک توافق را طی کند. برای قدم اول باید به توافق هسته‌ای برگردد. تحریم‌های ترامپ به اقتصاد ایران ضربه زده و تهران خواستار از سر گیری مذاکرات است.

قدم دوم برای تسهیل رسیدن به یک توافق با ایران، قانع کردن سعودی‌ها برای پایان د ادن به جنگ یمن است. محمد بن سلمان باید به این نتیجه رسیده باشد که جنگ یمن پیروزی نخواهد داشت به ویژه اگر اعضای کنگره بیش از پیش ادامه حمایت‌های آمریکا از عربستان را زیر سوال ببر ند.

همکاری‌های امنیتی بین ریاض و تهران لازمه امنیت بلند مدت در منطقه است. آمریکا باید به دهه ۱۹۵۰ برگردد و امنیت خلیج فارس را تنها از طریق همکاری با ایران و سعودی تامین کند. واقعیت‌های جغرافیایی منطقه از آن زمان تاکنون تغییری نکرده. اگر ترامپ می‌خواهد با ایران وارد مذاکره شود و از یک جنگ دیگر اجتناب کند باید به سمت معامله قرن برود./تیک